Noodzakelijke verlichting

De tekorten leiden tot bezuinigingen op belangrijke voorzieningen, lokale lasten worden verzwaard en bijdragen aan de aanpak van nieuwe uitdagingen komen in de knel, schrijft VNG Overijssel in een persverklaring. ‘Verlichting op korte termijn is noodzakelijk.’

Pijnlijke bezuinig

Er staan een aantal pijnlijke bezuinigingen gepland, zoals op ondersteuning in het huishouden, het sluiten van zwemvoorzieningen, het afblazen van ruimtelijke projecten, het sluiten van bibliotheken en op buurt-, ouderen- en jongerenwerk. Er zijn verhogingen van de onroerendezaakbelasting tussen de 2,1 en 25 procent, maar in Kampen zelfs 34 procent. De voorgestelde bijdrage van 600 miljoen euro ‘kan op korte termijn enige verlichting geven voor gemeenten’.

Directe verantwoordelijkheid

‘Nederlandse gemeenten zijn eensgezind over de oorzaken van de omvangrijke tekorten’, schrijft VNG Overijssel. ‘Dit is een combinatie van teruglopende uitkeringen uit het gemeentefonds en oplopende uitgaven in het sociaal domein, met name in de jeugdzorg. De Rijksoverheid heeft hier een directe verantwoordelijkheid.’

Boegbeeld en aambeeld
De burgemeester heeft een breed palet aan functies, ervoer de huidige burgemeester van Súdwest-Fryslân Jannewietske de Vries. Ze bekleedt het ambt een jaar, sinds Hayo Apotheker die ketting aan haar overdroeg en de eerste lezing met zijn naam werd gehouden. Vice-president van de Raad van State Thom de Graaf wees tijdens zijn lezing meteen op een opmerkelijke wetmatigheid rond het ambt: het is pas feest als de burgemeester er is en het is pas echt feest als de burgemeester weer weg is. ‘De burgemeester heeft een lastige rol in de complexe lokale democratie: het boegbeeld van de samenleving, maar ook het aambeeld van de lokale democratie.’

Plaats voor partijloze burgemeester
Waar hij als minister nog vergeefs ijverde voor de gekozen burgemeester zag hij in Nijmegen zelf de weerbarstige praktijk van het burgemeesterschap. In een kort college maakte De Graaf duidelijk hoe het ambt in de loop der jaren is veranderd. Waar de burgemeester in de vorige eeuw steeds meer aan invloed leek in te boeten, werd er juist meer slag geleverd over zijn legitimatie en politieke kleur. Toen de gemeenteraad meer invloed op de benoemingsprocedure ging uitoefenen kwam er plaats voor de partijloze burgemeester. En soms is een niet-politiek-bestuurlijke, maar bijvoorbeeld een journalistieke achtergrond eerder een voor- dan een nadeel, wijst De Graaf op de aanwezige Pieter Broertjes en ook op de pasbenoemde Sjors Fröhlich.

Lees meer

Regels

Grondverzet in gemeenten en waterschappen loopt steeds vaker vast door de nieuwe regelgeving voor grondvervuiling door poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS), stoffen die ook in anti-aanbaklagen en in blusschuim voorkomen. Begin deze maand werden daarvoor strengere wettelijke normen van kracht. Voortaan moet van een lading grond eerst bekend zijn in welke mate de grond met PFAS vervuild is.

Streng

Maar volgens TLN hanteren gemeenten veel te strenge vervuilingsregels. Ook de bouwbranche klaagde daar eerder over. Sommige PFAS-stoffen zijn schadelijk vanaf 3 microgram per kilo, maar anderen pas  vanaf 7 microgram. ‘Toch geven veel gemeenten nu al geen toestemming voor projecten waarbij grond met 0,1 microgram PFAS gebruikt wordt. Dat gaat om bijna alle grond in Nederland,’ zegt TLN in een persbericht. De vervuiling met PFAS bleef in Nederland lang onder de radar, totdat een paar jaar geleden het middel Gen-X in een aantal gemeenten in het drinkwater terecht bleek te komen. Inmiddels blijkt de vervuiling met deze stoffen zich bijna overal in Nederland voor te doen.

Lees meer

Vastleggen feitelijke situatie
Instemming van de al ingeschreven persoon als voorwaarde voor inschrijving zou namelijk in strijd zijn met de essentie van de BRP: het vastleggen van de feitelijke situatie. Dat antwoordt Raymond Knops, staatssecretaris van Financiën, op schriftelijke vragen van de VVD-Kamerleden Middendorp, Lodders en Koerhuis. Gemeenten zijn vrij om zelf te bepalen hoe zij verhuisaangiften controleren en in de BRP verwerken. Bij Knops zijn geen gemeenten bekend die wel toestemming vragen aan de hoofdbewoner.

Bestemming controleren niet verplicht
Knops wijst er verder op dat gemeenten ook niet verplicht zijn om de bestemming van een adres te controleren in het kader van een inschrijving. ‘Volgens de wet BRP moeten mensen ingeschreven worden op het adres waar zij feitelijk verblijven. Dat geldt ook als dat adres geen woonbestemming heeft.’ In de praktijk blijken gemeenten wel te controleren, want ingeschreven zijn op een adres zonder woonbestemming is een uitzonderingssituatie. ‘Inschrijving gaat gepaard met afspraken over stappen om daar zo snel mogelijk weer een einde aan te maken. Inschrijving op een wachtlijst voor een adres met woonbestemming kan daar onderdeel van uitmaken.’

Lees meer